اجاق گاز
اجاق گاز یک وسیله‌ی آشپزی است که برای پخت و پز غذاها با استفاده از گاز طبیعی یا گاز مایع استفاده میشود. این وسیله دارای یک یا چند شعله‌ی گازی است که با استفاده از شعله‌های آتش، ظرف‌های آشپزخانه را گرم می‌کند تا غذاها درون آنها پخته شوند. اجاق گازها معمولاً دارای کنترل‌های حرارتی هستند که به کاربر اجازه می‌دهند میزان حرارت مورد نیاز را تنظیم کنند. این وسیله‌ها برای آشپزخانه‌های خانگی و حتی آشپزخانه‌های حرفه‌ای استفاده میشوند.
اجاق گاز وسیله‌ای برای آشپزی است که از گازقابل اشتعالی مانند گاز طبیعی، پروپانیا بوتان به عنوان سوخت استفاده می‌کند. با آن که استفاده از اجاق گاز قدمت زیادی ندارد، ولی امروزه اجاق گاز یکی از ضروری‌ترین وسایل منازل ایرانی هاست و زندگی بدون آن، به ویژه در شهرهای بزرگ با دشواری همراه است.
کارکرد اجاق گاز چگونه است؟
اجاق گاز به کمک گاز طبیعی یا گاز مایع که از شبکه‌های توزیع گاز به دست می‌آید، کار می‌کند. وقتی شعله‌ی گاز روشن میشود، گاز از لوله‌های تأمین گاز به شعله می‌ریزد و در مخلوط با هوا در شعله سوزانده میشود. این شعله آتش سپس برای گرم کردن ظرف‌های آشپزخانه و اجاق گاز استفاده میشود.
کنترل حرارت در اجاق گاز به وسیله‌ی دیسک‌های کنترل حرارتی انجام میشود. وقتی که دیسک را به یک مقدار خاص دور می‌کنید، میزان گازی که وارد شعله میشود کاهش یا افزایش می‌یابد و این باعث تنظیم دما در ظرف‌های آشپزخانه میشود.
با تنظیم مقدار گاز و هوا، می‌توانید دمای شعله را تنظیم کنید تا غذاها به درستی پخته شوند. این روش کارکرد اجاق گاز را توضیح میدهد.
گاز توسط شلنگ به اجاق متصل میشود. این گاز ابتدا به چند راهه می‌رسد که شیرها بر روی آن نصب شده‌اند. در صورت بازبودن شیر، گاز پس از عبور از شیر به نازل رسیده و به داخل لوله‌های رابط تزریق میشود. از آنجا که نازل اندکی با لوله رابط فاصله دارد، هوانیز همراه با گاز به داخل لوله‌های رابط کشیده میشود. مخلوط هوا و گاز در مشعل و در مجاورت شعله پیلوت، محترق میشوند .
قدمت اجاق گاز ها
اجاق گازها ، دردسرهای ناشی از ساعت‌ها آشپزی در مقابل آتش و دود در روش‌های قدیمی‌تر را کم نموده‌اند. با این وجود، برخی محققان بر این اعتقادند که آشپزی با اجاق گاز، بخارات و سموم سرطان‌زای بیشتری را تولید می‌کند و خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان را افزایش میدهد .
پژوهشگران نروژی دریافتند آشپزی کردن بر روی اجاقهای گازی، بخارات و سموم سرطان زای بیشتری را تولید می کند و خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان را افزایش می دهد .پژوهشگران با کباب کردن گوشت بر روی اجاقهای گازی و برقی متوجه شدند که سموم و بخارات سمی تشکیل شده در زمان طبخ غذای بر روی اجاقهای گازی بیشتر است
همچنین بر اساس نتایج بدست آمده از تحقیقات به عمل آمده در این خصوص که به صورت آنلاین در « بهداشت محیطی و شغلی» به چاپ رسید، مشخص شد که به همین دلیل خطر ابتلا به سرطان بالاخص در آشپزها و سرآشپزهای حرفه ای نسبت به کسانی که در منزل آشپزی می کنند بیشتر است که این امر به وجود فنهای مخصوص تخلیه بو موسوم به هود در آشپزخانه های خانگی است که بخارات و سموم ناشی از آشپزی بر روی گاز را به بیرون تخلیه می کنند پژوهشگران استفاده از هود را بهترین راهکار برای مقابله با بخارات سمی ناشی از آشپزی به این شیوه عنوان می کنند
انواع اجاق گازها کدامند ؟
انواع اجاق گازها به شرح زیر هستند:
-
- اجاق گاز فردار: این نوع اجاق گازها دارای یک فر برای پخت و پز هستند که در زیر شعله‌های گازی قرار دارد. این اجاق گازها معمولاً دارای یک یا چند شعله‌ی گازی هستند و فری برای پخت و پز غذاها دارند.
-
- اجاق گاز صفحه ایی: این نوع اجاق گازها دارای یک صفحه‌ی گازی بدون فر هستند. ظروف آشپزخانه بر روی صفحه‌ی گازی قرار می‌گیرند و توسط شعله‌های گازی گرم میشوند.
-
- اجاق گاز سرامیکی: این نوع اجاق گازها دارای یک صفحه‌ی سرامیکی هستند که توسط شعله‌های گازی زیر آن گرم میشود. این اجاق گازها دارای ظاهری زیبا و آسان برای تمیز کردن هستند.
-
- اجاق گاز الکتریکی: این نوع اجاق گازها از برق برای گرم کردن صفحه‌ی ظرف‌های آشپزخانه استفاده می‌کنند و شعله‌های گازی ندارند.
هر یک از این اجاق گازها ویژگی‌ها و مزایا و معایب خاص خود را دارند و بسته به نیاز و سلیقه‌ی شما، می‌توانید یکی از آنها را انتخاب کنید.
اجاق گازها به چند دسته اجاق گاز رومیزی، اجاق گاز توکار ( صفحه‌ای) و اجاق گاز مبله (فر دار) و اجاق گاز زمینی (هیئتی) تقسیم میشوند. در اجاق گاز صفحه‌ای، گاز و فر از هم جدا بوده و هر کدام باید جداگانه خریداری شوند، از اینرو تنوع بیشتری در انتخاب اجاق گاز و فر خواهیم داشت و نکته مثبت دیگر این که اجاق گاز توکار فضای کمتری را نسبت به اجاق گاز مبله اشغال می‌کند. اجاق گاز رومیزی ارزان‌ترین نوع اجاق گاز است؛ و بیشتر مناسب آشپزخانه‌هایی با پخت و پز کم یا شرکت‌ها می‌باشد.
اجاق گازهای توکار خود به سه دسته تقسیم میشوند: ۱. برقی ۲. گازی ۳-برقی-گازی
اجاق گازهای تو کار برقی:
صفحه اجاق گازهای برقی از شیشه–سرامیک است. به دلیل مصرف بالای برق در این نوع اجاقها و گرانتر بودن و در دسترس بودن گاز در ایران، این اجاقها در کشورمان کمتر مورد مصرف قرار می‌گیرد.
اجاق گازهای توکار گازی:
این اجاق گازها امروزه طرفداران زیادی دارد و به شما این حق انتخاب رو میدهد که اجاق گازتان را از ۱ تا ۶ شعله نسبت به فضایی که دارید انتخاب کنید .
انواع اجاق گازها از نظر شکل ظاهری :
اجاق گازها به ۴ دسته زیر تقسیم بندی میشوند:
۱.استیل ۲.شیشه ۳.استیل-شیشه ۴.شیشه ای سرامیکی
جنس اجاق گاز ها :
جنس اجاق گازهای رومیزی معمولا از شیشه ( مشکی ، سفید ، آینه ای ، رنگی) یا استیل ( ترکیب استیل و شیشه یا استنلس استیل یا استیل دودی ، استیل برنزی ، استیل طلایی ، استیل نقره ای و … ) یا سرامیکی ( کارکرد برقی ) و یا لعابی (مشکی ، سفید) می باشد .
استفاده از شیشه مشکی و سفید در اجاقها به طراحان آشپزخانه این امکان را میدهد تا با دست بازتر از رنگهای مختلف برای زیبایی طرح خود استفاده کنند .
جنس صفحه استیل در انتخاب یک اجاق گاز بسیار تاثیر دارد. زیرا اگر صفحه استیل مرغوب نباشد با گذشت زمان در اثر حرارت و پخت و پز زیبایی خود را از دست میدهد. پس در هنگام خرید به جنس و طراحی آن بسیار دقت نمایید . جنس استیل های استفاده شده در برخی از اجاق گازهای صفحه ای از استیل ۳۰۴ نگیر بوده که علاوه بر زیبایی در برابر زنگ‌زدگی و تغییر رنگ مقاوم است
اجاق گاز فر دار :
بطور معمول، یک اجاق گاز فر دار امروزی، از این اجزاء تشکیل شده‌است: بدنه، عایق، چند راهه‌ها، شیرها، نازل‌ها، محفظه یا لوله‌های رابط، مشعل‌ها، شمعک (پیلوت)، ترموکوپل، فندک، ترموستات، درجه تنظیم حرارت، ساعتزنگ‌دار و جوجه گردان
اجزاء و طرز كار اجاق گاز فردار:
اجزاء متداول اجاق گاز فردار بدنه ، عايق(پشم شيشه) چند راهه ، شيرها ، نازل ها ، محفظه مخلوط هوا و گاز (يا لوله هاي رابط متصل به مشعل ها )، مشعل ها ، شمعك (پيلوت)، ترموكوپل، فندك، ترموستات، درجه تنظيم حرارت، ساعت با زنگ خبر و جوجه گردان .
الگوریتم اجاق گازها تقریبا شبیه هم هستند ، گاز توسط شلنگ به وارد اجاق گاز میشود. این گازي ابتدا به لوله اي بنام چند راهه مي رسد.بر روي اين لوله شيرهاي اجاق نصب شده است در انتهاي شيرها نازل ها قرار دارند كه گاز را به داخل لوله هاي رابط مي پاشد .
